Велика Сабота: Ден меѓу тагата и надежта
Православните верници утре го одбележуваат еден од најзначајните денови во христијанскиот календар – Велика Сабота, денот што го поврзува распнувањето со воскресението, тишината со светлината, смртта со животот. Овој ден симболично претставува исчекување и духовна подготвеност пред празникот на Христовото воскресение – Велигден.
Погребението на Христос и стравот на свештениците
Според евангелските записи, телото на Исус по распнувањето било положено во гробница од страна на Јосиф од Ариматеја и Никодим. Знаејќи за пророштвото за воскресение, свештениците и фарисеите барале од Понтиј Пилат гробот да биде запечатен и чуван од стража, за да се спречи кражба на телото од апостолите.
Но токму таа стража, според христијанското учење, станала сведок за вистинитоста на воскресението, кое било запечатено со небесна моќ, а не со човечки сомнежи.
Христовото слегување во пеколот
Во православната традиција, Велика Сабота е денот кога Христос, по смртта, слегува во адот, каде ја разорува темнината, ги ослободува душите на праведниците и ја отвора вратата кон воскресението. На фреската „Слегување во пеколот“, Христос е прикажан како ги изведува Адам и Ева од мракот на пеколот, облечен во светла облека што се вивнува наназад – симбол на божествена моќ и движење нагоре.
Богослужбите на Велика Сабота
На овој ден се одржуваат посебни богослужби со читање на старозаветни пророштва, кои го навестуваат воскресението. Најважниот обред е Утренската литургија, кога Плаштеницата – платно со изображение на положениот Христос, се носи околу храмот, а потоа се положува во гробот на средината од црквата.
Во вечерните часови започнува читање на Делата на светите Апостоли, како подготвителен чин за Велигденската литургија, која започнува точно на полноќ.
Велигденска храна и црвени јајца
Традиционално, верниците на Велика Сабота носат во храмовите црвени јајца, колачи и храна за осветување, кои потоа ќе бидат дел од празничната трпеза на Воскресение Христово. Осветената храна симболизира нов живот и духовна обнова.
Време на тага и тишина – ден на покојот
Ова е денот кога телото на Христос почива во гробот. За верниците, Велика Сабота е ден на длабока духовна тишина, на размислување за жртвата и љубовта Божја. Се смета за ден на оплакување, кога Пресвета Богородица и жените мироносици тагувале за распнатиот Христос.
Премин кон светлината
Со полноќната велигденска литургија, тагата се преобразува во радост. Верниците се собираат со црвени јајца и запалени свеќи, пеат „Христос воскресе“ и трипати ја обиколуваат црквата. Така Велика Сабота завршува со воскресенска светлина, објавувајќи ја победата на животот над смртта.
